اصول و طراحی مهندسی بندر همراه با مطالعه ی موردی مهندسی بندر آفتاب کیش

قالب فایل:     Word + Powerpoint
      
فهرست مطالب
فصل اول : بررسی کلی بنادر و بررسی نقش و ساختگاه و ...    5
نقش های بندر : از لحاظ اقتصادی : صنعتی و بازرگانی    6
از لحاظ فیزیکی :    6
نقش بندر از لحاظ کاربری : نظامی و غیر نظامی    6
بندر از لحاظ ساختگاه :    7
نحوه احداث بندر خارجی :    8
مزیت بندر داخلی :    8
مشکلات بندر داخلی :    9
انواع بندر از لحاظ آمد و شد مسافری :    9
ویژگی بنادر مسافری :    9
مزیت مد نسبت به آزاد :    11
دیوار اسکله :    13
انواع دیوارهای ساحل :    14
نیروهای وارد بر اسکله :    15
فصل دوم : طراحی بنادر تفریحی و مسافری    17
کلیات    18
1- داﻣﻨﻪ واﻫﺪاف    22
ﻣﻼﺣﻈﺎتﺗﺎرﻳﺨﻲ    23
ﺑﻨﺪرﮔﺎهﺗﻔﺮﻳﺤﻲﭼﻴﺴﺖ؟    26
4 -1- ﺑﻨﺪرﺷﻨﺎورﻫﺎی ﻛﻮﭼﻚ ﭼﻴﺴﺖ؟    28
ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﺑﻨﺪرﮔﺎه ﻫﺎی ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ    30
اﺳﺘﻔﺎدهﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ازﺑﻨﺪرﮔﺎهﺗﻔﺮﻳﺤﻲ    31
ﺳﻮاﺣﻞﺷﻬﺮی    34
ﺑﻨﺪرﮔﺎه ﻫﺎی ﺧﺪﻣﺎﺗﻲﻛﺎﻣﻞ    36
ﮔﺮاﻳﺶﻫﺎدرﺻﻨﻌﺖ ﺑﻨﺪرﮔﺎه ﻫﺎی ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ    39
ﺑﻨﺪرﮔﺎه ﻫﺎی ﺗﻔﺮﻳﺤﻲدر ﺟﻬﺎن    46
فصل سوم : انتخاب ساختگاه مناسب برای بندر    51
مقدمه    52
ﺣﻔﺎﻇﺖ درﺑﺮاﺑﺮ اﻣﻮاج    55
اﻫﺪاف اﻳﺠﺎدﺑﻨﺎدرﺗﻔﺮﻳﺤﻲ    58
دﺳﺘﺮﺳﻲﻋﻤﻮﻣﻲ    66
اﺳﻜﻠﻪﻫﺎیﻣﺎﻫﻴﮕﻴﺮیﻋﻤﻮﻣﻲ.    66
- ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ    68
بررسی ساختگاه    68
ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ(ﻛﺎرﻫﺎیﻣﺠﻮز)    69
ﺑﺮرﺳﻲداراﻳﻲﻫﺎ -    69
- ﺑﺮرﺳﻲﻧﻘﺸﻪ ﺑﺮداری (ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﻲ)    70
ﺑﺮرﺳﻲﻋﻤﻖﺳﻨﺠﻲ    71
بررسی های بیشتر    73
7 -4- ﭼﺎﻟﺶﻫﺎی ﺗﺠﺎرت درﻳﺎﻳﻲ    75
فصل چهارم : مطالعه ی موردی بر طراحی بندر بزرگ آفتاب کیش    80
عملیات اجرایی اسکله بازرگانی    83
طرح ترمینال مسافر بری    86
مجمو عه انبار های بندر:    88
منابع    90
 
 
فصل اول : بررسی کلی بنادر و بررسی نقش و ساختگاه و ...
 

بندر => نقطه ی اتصال حمل و نقل زمین از جمله جاده ای و راه آهن به حمل و نقل دریایی است.
نقش های بندر : از لحاظ اقتصادی : صنعتی و بازرگانی
صنعتی => بندر می تواند کارخانه هایی را برای تبدیل مواد اولیه وارداتی و یا صادراتی و کالاهای ساخته شده شامل باشد.
بازرگانی => انتقال کالا از کشتی و وسایل ترابری زمین و بالعکس ممکن است توأم با عملیات بازرگانی در این صورت بندر مرکز تجاری خواهد شد.
از لحاظ فیزیکی : 
ایمنی بندر برای کشتی ها ، شرایط مناسب برای تخلیه و بارگیری ، سوخت و موارد مورد نیاز مسافرین و کشتی ها را دارا باشد.
امکان تعمیر و نگهداری کشتی وجود داشته باشد. محل برای انتظار کشتی ها برای تخلیه بار وجود داشته باشد.
از لحاظ تجاری : فراهم نمودن امکانات لازم برای پست های مختلف 
نقش بندر از لحاظ کاربری : نظامی و غیر نظامی
غیر نظامی => بندر حمل کالا ، بندر مسافری (به عنوان نقش جابه جایی و ترمینال) ، بندر ماهیگیری ، بندر تفریحی 
نقش بندر از لحاظ موقعیت مکانی : 
داخلی => بندری که در داخل رودخانه ها یا دریاچه ساخته می شود. مثل خرمشهر
خارجی => بندری که در حاشیه سواحل دریا و آب های آزاد هستند. مثل بندرعباس ، بندر امام ، کیش
بندر از لحاظ ساختگاه :
ساختگاه طبیعی => به صورت طبیعی شرایط مناسب وجود دارد. مثل بندر امام خمینی
ساختگاه مصنوعی : شرایط ایمنی بندرهایی باشد که کارآیی داشته باشد. ورودی باید مسیرهای دسترسی داشته باشد.
نقاط مربوط به جانمای بندر (ملاحظات لازم) :
1. دسترسی راحت کشتی ها به بندر
2. از بارگیری و باراندازی مطمئن کشتی ها در بندر اطمینان داشته باشیم.
3. راحتی در لنگرگیری کشتی ها
4. مسافرین به صورت کاملاً راحت و ایمن ورود و خروج شوند.
5. موج ها و طوفان ها وارد بندر نشوند. (موج شکن احداث شود)
6. مانور راحتی کشتی ها در بندرها
7. تأثیرات فرسایش و رسوب گذاری در بندر
8. مسائل زیست محیطی
نحوه احداث بندر خارجی :
1. پیشروی در دریا نیاز به محوطه بزرگی با موج شکن است. (مارسی و الجزایر)
پیشروی تا جایی که پهلو برای کشتی نامناسب باشد. بعضی اسکله ها روی خط تراز ساخته شوند. پس روی در داخل خشکی بندر
2. پسروی در داخل ساخل (دسترسی به خطوط زمین آسانتر ولی هزینه بالاتر)
3. با توسعه در نوار ساحل
 
بندر داخلی : بنادری که در داخل رودخانه اند و ممکن است در مرز باشد.
* نفوذ امواج به داخل بندر طوری انتخاب می شود که در موج شکن برخورد کند.
* دسترسی به دو طرف ایجاد پل با ارتفاع زیاد و یا پل مشترک
* بعضی از بندرهای داخلی اجازه تردد بنادر با سوخت اتمی را نمی دهند چون نمی خواهند محیط آلوده شود.
مزیت بندر داخلی :
1. هزینه ترابری زمینی صرفه جویی می شود.
2. توسعه بندر راحت تر است.
مشکلات بندر داخلی :
1. هرچند وقت یکبار رودخانه باید لایروبی شود.
2. کشتیرانی در رودخانه مشکل است به خصوص برای کشتی های بزرگ
3. تشکیلات بندری گسترده است و اداره بندر مشکل تر
4. ارتباط بین دو ساحل رودخانه سخت است.
5. اکثر مسئولین بندر از ورود کشتی های با سوخت اتمی (نظامی یا غیر نظامی) ممانعت می کنند.
انواع بندر از لحاظ آمد و شد مسافری :
1. بندرهایی که مبدأ مسافرتهای کوتاه و متوسط دریایی هستند.
2. بندرهایی که مبدأ مسافرتهای بلند و طولانی هستند. (بندر لیورپول)
3. بندرهایی که محل توقفهای کوتاه هستند.
4. بندرهایی که صرفاً برای تأمین نیاز کشتی ها هستند. مثل پمپ بنزین
ویژگی بنادر مسافری :
1. ورود و خروج کشتی های مسافری به دریا راحت تر می باشد.
2. کشتی ها برای پهلو گرفتن نیاز به مانورهای طولانی نداشته باشد.
3. امکانات تعمیر کشتی حتماً در بندر وجود داشته باشد.
4. امکانات بهداشتی ، تفریحی ، ارتباطی ، پزشکی و ... لازم برای مسافرین
کارکردهای مختلف بنادر تجارتی :
بندر تجارتی => بنادری که کالاهای مختلف در آنها بارگیری می شود. مثل مواد نفتی یا کانتینرها ، صید ماهی ، گردشگری و ...
1. آمد و شد مسافری
2. حمل و نقل انواع و اقسام کالاهای بازرگانی
3. حمل و نقل انواع کالاهای جامد بدون ظرف مثلاً مخازن حمل گندم
4. صید ماهی و آبزیان
5. حمل و نقل مواد نفتی و گاز مایع
6. توقف کشتی های گردشگری و تفریحی و توریستی
انواع اصلی ساختمان یک بندر دریایی :
ساختمان در بندر => هر چیزی که ساخته می شود. مثل حوض ، ناوشکن ، موج شکن ، اسکله ، انبار ، سردخانه ، مخزن نفتی ، لنگرگاه و ...
1. ساختمان های خارجی : وظیفه ی محافظت از بدر را دارند. مثل موج شکن
2. لنگرگاه ها و حوضچه های داخل => جایی هستند که کشتی ها در آن توقف می کنند.
3. ساختمان هایی که کشتی در آنها توقف می کند. مثل اسکله
4. بار اندازها
5. ساختمان های مربوط به کشتی سازی
انواع حوض :
آزاد (باز) : موقع ورود کشتی ها هیچ گونه مانعی وجود ندارد. (نگهداری کم هزینه و قابل تغییر بودن ارتفاع آب)
مد (بسته) : در مدخل حوض (ورود کشتی) یک یا دو دریچه بزرگ (آب بند) وجود دارد که مانع ورود کشتی می شود. ارتباط دینامیکی را با محیط اطراف قطع می کند و موقعی که کشتی پهلو گرفته وضعیت ثابت است.
آب بند => ارتباط حوض را با خارج قطع می کند و حوض را ایزوله می کند.
مزیت مد نسبت به آزاد :
1. آرام است
2. تأمین عمق کافی در حوض و نگهداری
3. ارتفاع دیوار اسکله کمتر است.
4. وضعیت کشتی پس از پهلوگیری ثابت است.
5. نگهداری کم هزینه است.
معایب مد نسبت به آزاد :
1. ورود و خروج از حوض سخت است به دلیل وجود آب بند
2. ساخت آب بندها پر هزینه است.
3. موقع ساخت آب بند نباید برای وضعیت محل ساخته شود بلکه برای توسعه های آینده ساخته شود.
* آب بند چون گران است چند حوض یک آب بند قرار می دهند و بزرگترین عیب آن این است که در هنگام خراب شدن یکی از آنها (آب بندها) ، آب بند های دیگر قابل استفاده نیستند. به هر جهت یک راه بین حوض ها قرار می دهند.
آب بند => ارتباط حوض با خارج را قطع می کند و حوض را ایزوله می کند.
انواع آب بند :
یکطرفه : دریچه تک است و در ورودی را می گیرد.
دو طرفه : دو دریچه دارد و یکی در انتها و یکی در ابتدای کانال و سطح تراز را یکی در اول و یکی در آخر در نظر می گیریم.
سه نقش اساسی دیوار اسکله :
1. تأمین امکان پهلوگیری و تکیه کشتی ها و احتمالاً مهار آنها
2. تأمین رابطه بین کشتی و خشکی
3. نقش دیوار نگهبان برای خاکریزهای دیوارها
* اگر هر سه نقش را بر عهده داشته باشد ، سکوی دیوار ساحل می گویند.
* اگر دو نقش اول را داشته باشد ، اسکله جدا از ساحل است.
* اکر فقط نقش مهاربندی را ایفا کند ، ستون مهاربند است.
دیوار اسکله :
دیوار ساحل (در کنار ساحل) => تا جایی که توپوگرافی اجازه بدهد می توانیم با اسفنج و ... بارانداز بسازیم. (جلوگیری از فرسایش)
جدا از ساحل دو ردیف ستون => امکان احداث دیوار ساحل نباشد.
اسکله : ساختمان هایی هستند که برای انجام تکیه گاهی جهت پهلوگیری کشتی ها در بنادر برای انجام عملیات باراندازی یا بارگیری کالاها و پیاده کردن مسافران و تدارک نیازهای کشتی و اجرای تعمیرات کوچک که نیاز به حوض تعمیر ندارد بنا می شود.
مراحل طراحی اسکله :
1. تعیین محل اسکله
2. مطالعات آب و هوایی منطقه
3. انجام مطالعات ژئوتکنیک (روش مقاومت خاک)
4. انجام مطالعات ژنوفیزیک
5. انجام مطالعات اقیانوس شناسی
6. تعیین نوع اسکله (دیوار ساحلی ، دیوار بتنی و ...)
7. نهایی کردن طرح اسکله (طرح معماری اسکله + سیستم سازه ای برای پی) خاک آبرفتی مقاومت پایین اکثر و شمع نیاز دارد.
انواع دیوارهای ساحل :
1. دیوار بنایی با سنگ
2. دیوار بتن درجا
3. دیوار بتن با قطعات بتن به هم پیوسته
4. دیوار بنایی با حفاظت بتن
5. بتن مسلح L شکل
6. سنگ لوحه های پیش ساخته
7. دیوار کابیون با سپر فلزی برای مهار فشار آب (سنگ لوحه های بزرگ که داخل توری قرار می دهند در آنها جاده هایی که رودخانه کنار آنهاست برای جلوگیری از فرسایش)
قسمت های مشترک در انواع اسکله ها :
1. جبهه پهلوگیری ، ضربه گیرها و حفاظ ها (چوبی ، فلزی ، لاستیکی و مکانیکی)
2. مقعرسازی اسکله (با بتن یا نبشی دارای انحنا)
3. وسایل مهاربندی کشتی (حلقه فولادی در نمای اسکله ، میله های مهار ، مهاربندها)
4. وسایل ضروری برای خدمات مورد نیاز کشتی (راهرو و زیر زمینی ، پلکان و راه دسترسی ، شبکه آب و برق ، جرثقیل ها)
5. جرثقیل ها و وسایل تخلیه و بارگیری
نیروهای وارد بر اسکله :
الف) نیروهای قائم => صرف نظر از اینکه اسکله بتن یا جدا از ساحل باشد ، شامل :
1. وزن سازه اسکله (بار مرده)
2. بار زنده سربار (تردد و بارگیری)
3. نیروهای ناشی از نصب و عملکرد تجهیزات روی اسکله مثل تسمه نقاله
6. نیروی امواج و تلاطم دریا
7. نیروی رانش محرک مقاوم
8. عکس العمل خاک بر روی دیوار اسکله
9. اضافه فشار ایستابی
* فشار ایستابی => چون فرو رفتن در آب زیاد است ولی فرو رفتن در خاک به کندی صورت می گیرد در آن نیرویی که باعث خنثی کردن این حاصله می شود.
نکات لازم برای طراحی موج شکن به منظور کاهش اثرات رسوب گذاری :
1. دهانه ورودی خارج از منطقه شکست قرار می گیرد. (منطقه شکست => فاصله ی بین جایی که دورترین موج می شکند تا ساحل)
2. طول موج شکن اصلی ، عرض منطقه شکست را قطع کند.
3. قسمت اول موج شکن اصلی حتی الامکان عمود بر ساحل باشد.
4. قسمت دوم موج شکن اصلی عمود بر جهت موج غالب باشد.
5. موج شکن فرعی و امتداد خط بین رئوس موج شکن اصلی و فرعی در جهت موج غالب باشد.
6. دهانه ی ورودی تا حد امکان کوچک باشد. (تا موج وارد ساحل نشود.)

فصل دوم : طراحی بنادر تفریحی و مسافری 

کلیات 
ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ و ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن در ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻨﺪرﮔﺎه ﻗﺎﻳﻖ ﻫﺎی ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ، اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺴﻴﺎری را در زﻣﻴﻨﻪ اﻳﻦ ﺻﻨﻌﺖ و ﺷﻴﻮه ﭘﻴﺸﺮﻓﺖآن ﻓﺮاﻫﻢ آورده اﺳﺖ. ﻣﻌﻤﻮلﺗﺮﻳﻦ ﺳﻮال در ﻣﻴﺎن ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪوارداﻳﻦ ﺻﻨﻌﺖﻣﻲﺷﻮﻧﺪ، اﻳﻦ اﺳﺖﻛﻪ «اﻃﻼﻋﺎتﻻزمرا از ﭼﻪ ﻣﻨﺒﻌﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪ؟» ﻓﻘﺪان دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی، ﻃﺮاﺣﻲ، ﺳﺎﺧﺖ و ﺑﻬﺮهﺑﺮداری ﺑﻨﺪرﮔﺎه ﻗﺎﻳﻖ ﻫﺎی ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ ﺗﺎ ﺣﺪی ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻮدن اﻳﻦ ﺻﻨﻌﺖ و ﺗﺎزﮔﻲ ﺣﻀﻮر اﻳﻦ ﺑﻨﺪرﮔﺎﻫﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺶ ﺛﺎﺑﺘﻲ از درﻳﺎﻧﻮردی ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ اﺳﺖ. ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﭘﺮوژهﻫﺎیﺳﺎﺧﺖﺑﻨﺪرﮔﺎه ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ، ﺗﻼش ﺣﺪاﻗﻠﻲ رادر ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖﻛﻪﺗﻨﻬﺎ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮیﻧﻴﺎزﻫﺎیﻗﺎﻧﻮﻧﻲ وﻧﻴﺰﻣﺸﻜﻼتﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﺎﺧﺖ
ﺑﻮدﻧﺪ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻋﻤﺪهﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎیﻣﻬﻨﺪﺳﻲ در ﺟﻬﺖاراﻳﻪراه ﺣﻞﻫﺎیﺳﺎزهایوﺗﺮﺳﻴﻢ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎیﺳﺎده ﺑﻮدﻧﺪ.