دانلود پاورپوینت معماری بناها و شهرسازی دامغان

دانلود پاورپوینت معماری بناها و شهرسازی دامغان
بخشی از مطلب 
مقدمه : 
گرچه هنوز باستان شناسی به وضوح روشنگر شبح تاریک دامغان نبوده و در زدودن گرد و غبار ابهام از چهرة کهنسال آن توفیقی نیافته ، ولی بی تردید کمتر شهری ، به لحاظ قدمت ، یارای برابری با این شهر را داراست . 
عمدة اشتهاردامغان در تاریخ ظاهراً به علت قتل داریوش سوم – شاه هخامنشی و اقامت اسکندر مقدونی – در هکاتم پلیس است که ضمن برداشت از منتهای یونانی در توصیف خط سیر سپاه مقدونی با دامنة جنوبی کوههای البرز و حواشی کویر و عموماً با این شهر و یا حدود آن انطباق یافته است . 
" هوتوم شیندلر " نخستین محققی بود که در قرن 19 میلادی ویرانه های نزدیک دامغان را کومس ( قومس) و بالنتیجه شهر صد دروازه ( هکاتوم پیل یونانی ) دانسته و سپس "جاکسون " که در سال 1325 هجری قمری از دامغان می گذشت خرابه های مزبور را چنین به وصف کشید : " محل این ویرانه ها را که بخشی از شهر قدیم کومس می دانند ، به فاصلة اندکی در جنوب دامغان مشاهده کردم . اکنون تنها توده ای از دیوار های خشتی فروریخته بچشم می آید که گاهی چندین متر در زیر خاک فرورفته و زمانی وزش باد انبوهی ریگ در کنار آنها انبار ساخته است . هر چه بیشتر گشتیم اثری از دیواری واقعی و یا نوعی ساختمان سنگی ملاحظه نشد زیرا مصالح کلاً از خشت خام است . 
بقرار مشهور در آن اطراف آجرهای گبری بوفور یافته و به مجاری و کاریزهای زیرزمینی گوارا برخوردار گردیده است . ظاهراً بدین لحاظ شیندلر مجاب شده که این مکان شاید ویرانه های باستانی کومس و صددروازه بوده است . " 
برخی نیز چون صنیع الدوله – مورخ معروف عهد قاجار – نزدیک روستای قشه قوشه در شش فرسنگی جنوب غربی دامغان را با کومش دورة ساسانی برابر دانسته که در مسافرت خود در این ناحیه                             ( سال 1303 ه .، ) به آثاری از خرابه ، دیوار ، بارو و بقایایی از آجر ، شیشه کاسه ، خزف و کوزه ها ی سفالین برخورد کرده است به نوشته وی ، به اعتقاد مردم محل ، آنچه از دل زمین بیرون می آید به اعصار باستانی قومس متعلق است . 
با این وصف عجیب به نظر ی رسید که شهری بزرگ چون صد دروازه قومس به کلی از صفحه زمین شده و یالااقل آثار و اطلالی از آن باقی نمانده باشد . 
" اشیمت " با همکاری " هر تسفلد " و هیئت اعزامی دانشگاه فیلادلیفا ، درصدد حل معما و در جست و جوی صد دروازة باستانی برآمد و طی دو نوبت ( 32 – 1931 م .) و ( 35-1935 م . ) جلگة دامغان را – از حاشیه کویر مرکزی تا دامنة البرز – مورد بررسی و شناسایی قرار داد ، که گرچه به هدف مطلوب نرسید ولی از میان تپه های خاکی متعدد و منفرد خارج شهر د رتپه حصار ( هزار ) به آثاری ارزنده دست یافت . روی هم رفته این آثار مشتمل بر سه طبقه از ماقبل تاریخ است که به پیشنهاد اشمیت عمر قدیمترین لایه را می توان نیمه دوم هزار چهارم قبل از میلاد تخمین زد . از لحاظ باستانشناسی تپه حصار بدورانی که اصطلاحاً " تمدن خطه سفالینه ملسون " نامگذاری شده تعلق داشت . 
علاوه بر این ، بازیافته ها در تپه حصار ، کاخی از عهد ساسانی را آشکار کرد که به سبک هشتی سه ایوانی و مشابه بافرمول متد اول کاخهای فیروز آباد و سروستان ساخته شده و به ویژه با گچ بریها ی زیبا و بسیار جالب ، مهمترین بنای ساسانی در شمال ایران ر به تماشا گذارد . 
 
پیشینه تاریخی شهر صددروازه :
   نویسندگان یونانی خاطر نشان کرده اند که اسکندر در تعقیب داریوش سوم ، ضمن عبور از " پیلاکاسیپا " ( دروازة کاسپین ) و سپس از میان صحرا ، به نقطه ای موسوم به " ویکوس تارای " رسید که اندکی پیش ازآن شاه هخامنشی به خیانت بسوس – ساتراپ بلخ ( باکتریا ) ، در این محل مقتول شده بود . وی باطی مسافتی اندک وارد هکاتم پلیس شد Hecatompylose  که شهری بود با آب و آذوقه فراوان و همة جاده ها به آن ختم می شد . 
   " ویکوس تارای " و " هکتام پیل " محققاً به فاصله ای نه چندان دور از یکدیگر قرار داشته اند و مسلم است که دامغان ، به لحاظ آب و کشت و زرع ، در موقعیتی بسیار مناسبتر از سمنان قرار داشته و انبار غلة این حدود محسوب بوده است . 
  از طرفی " پولیپ" ، مورخ یونانی ، در لشگر کشی " آنطیوس کوس " سوم ( نیمة دوم قرن سوم قبل از میلاد ) ، از تصرف " هکاتوم پیل " پایتخت پارت در کنار چشمة " استی پونت "که از کوه بغو تا بیرون می آمد سخن گفته است .
بطور کلی منابع متفق القولند که هکاتم پلیس دومین پایتخت اشکانیان بعد از پارفین ( پارفینا در نساء و عشق آباد امروزی ) بوده که ظاهراً نشانگر و گسترش شهر و اهمیت یافتن آنست علی هذا با تأیید نظر اخیر تذکر این امر که مورخان یونانی دخول اسکندر را به هکتام پلیس مصادف با ماه هکتام بیان یونانی دانسته اند ، خود دلیلی است بر اینکه مشابهت این دو نام محتملاً بر اطلاق کلمة " صد " در این میان بی رابطه نیست برخی از محققین نیز پیش از این در صحت اطلاق این نام تردید کرده و یلربنجامین هکتام پلیس را بصورت هیکالو سلوس یونانی خوانده و ضبط نموده است . 
 
پیشینه تاریخی قومس : 
   جغرافی نویسان اسلامی ، قسمتی از بزرگراه ایران غربی – شرقی را از لاسگرد تا عباس آباد قومس            می نامیدند  که ظاهراً معرب کومس است . ایزیدور خاراکسی ، جغرافی نگار لاتین ، درکتاب خود به اسم کومیسینه ( قومیسینه ) اشاره کرد ه و دردورة ساسانی و متون آن عهد از کومش ( Kumis ) ، کمش               ( komis  ) ، به عنوان شهری مهم یاد شدة صنیع الدوله " کمی زنا " را نام اولیه و صورت قدیمی قومس ذکر می کند . 
  در کتاب شهرستانهای ایرانشهر آمده است : " شهرستان کومس ، پنج برج را ازی دهاک پیشوای خود در مقابل تاخت و تاز و دیده بان نیرومندی ساخت " 
در بند هش بزرگ ( زند آگاهی ) نیز از وجود آتشکده ای بزرگ در کومس که خود به خود می سوخته ، خبر می دهد . 
جز این موارد ، ظاهراً همة قراین دال